Podcast ‘Slimme IA – IA in 15 minuten’
Aflevering: #2 Upgraden van een SCADA-systeem
Je luistert naar IA in 15 minuten, een podcast van Progressus Automation. Wij maken industriële automatisering begrijpelijk, praktisch en interessant. Elke aflevering een kwartier vol techniek en dit zonder ruis. Start de machine, we gaan beginnen.
Mijn naam is Kor Henssens. Samen met mijn collega Hendrik Nieboer neem ik je mee in de wereld van industriële automatisering. Dit is onze tweede podcast. Vorige keer hebben we in de intro gezegd, dat we dit elke week gaan doen. Dat is mislukt. “Bijna gelukt,” zegt Hendrik om er nog een positieve draai aan te geven. Nu de tweede. De zenuwen zijn weg als het goed is. Hendrik: “Ze zijn er nooit geweest, Kor.”
Vandaag gaan we het hebben over SCADA. En SCADA kun je heel breed inzetten. Maar ik denk dat het eerst belangrijk is om te vertellen wat het precies is. Dat ga ik niet zelf doen. Wikipedia zegt hierover:
SCADA is een afkorting van Supervisory Control and Data Acquisition. Het is het verzamelen, doorsturen, verwerken en visualiseren van meet- en regelsignalen van verschillende machines in grote industriële systemen.
Als ik die definitie zo lees, gaat ons dat niet lukken in een kwartier. We gaan het een beetje oppervlakkig simpel houden en daarom gaan we het in deze aflevering hebben over het upgraden van een SCADA-systeem.
Maar voordat we daar komen heb ik nog wat andere vragen. Waar gebruik ik in de basis een SCADA-systeem voor, Hendrik?
Hendrik: Ja, dat is een goede vraag. Waar wordt het het meest voor gebruikt? Wat eigenlijk die omschrijving ook wel aangeeft, is dat het natuurlijk de visualisering van een productieproces zou kunnen zijn. En alles wat daarbij komt kijken, dus ook wel data-acquisitie inderdaad. Maar vaak is het de bediening en de visualisatie van het proces.
En de bediening doe je vanuit een scherm achter je computer?
Hendrik: Ja, het kan een scherm zijn, het kan een paneeltje zijn. Een touch paneeltje.
Dus, dan kun je eigenlijk zeggen, dat waar je een bediening hebt binnen de industrie dan heb je het over een SCADA-systeem.
Hendrik: Ik denk dat je dat zou kunnen stellen. Ik weet niet of iedereen het daarmee eens is of een HMI’tje bijvoorbeeld, een touchpaneeltje ook onder SCADA valt. Maar, ik denk tegenwoordig kun je dat best stellen.
Nu maken wij bij een aantal klanten, of anders, die klanten maken gebruik van SCADA-systemen om data bij elkaar te krijgen. Kan ik alles zien op zo’n SCADA-systeem?
Hendrik: Alles zien? In principe kan je alles daarop tonen. Dat is misschien beter gezegd. In theorie kun je er zelfs camerabeelden op zetten en ga zo maar door.
Dus, alle data binnen je fabriek. Als het maar met data te maken heeft, kunnen we het plaatsen?
Hendrik: Ja, maar ook bijvoorbeeld historische data kun je erop tonen. Als dat gelogd wordt. Dus, dat je terug kunt kijken wat er gebeurd is.
En in ons dagelijks leven? We hebben het over de industrie, daar zijn we werkzaam in.
Hendrik: Of we die wel eens tegenkomen. Laatst stond ik te laden met mijn auto bij Shell. Dat was eigenlijk ook best wel een groot scherm waar een aantal dingen op getoond werd, bijvoorbeeld hoeveel kilowattuur hij op dat moment aan het laden was en hoe vol de accu al was. Dus ja, misschien is dat wel een goed dagelijks voorbeeld. Even denken: bij een wasstraat wordt het natuurlijk ook gebruikt, maar meestal niet getoond aan de gebruiker zelf, denk ik.
We noemden net HMI, Human Machine Interface. Eigenlijk heb je dan bij je laatste zon is je scherm een HMI. We hebben bij Progressus vaker een project waar oude systemen nog staan te draaien, en die draaien op zich dan nog fantastisch. Maar je wilt natuurlijk mee met de tijd. Andere pakketten zijn waarschijnlijk al meegegaan. Alleen je SCADA- systeem loopt nog achter. Waarom zou je een upgrade gaan doen?
Hendrik: Nou, je geeft het zelf al aan. SCADA draait meestal gewoon op een pc-systeem. Die heeft een operating system. En die worden nog steeds regelmatig vernieuwd naar nieuwe versies. Dus als je cyber secure wilt blijven, dan zou je daarin mee moeten.
Het is natuurlijk ook de vraag of het systeem aan de buitenwereld hangt. Maar ook dat zie je natuurlijk steeds vaker gebeuren, dat mensen op afstand in willen kunnen bellen mee willen kunnen kijken. Dus dan is het wel verstandig om je systeem op het laatste operating system te draaien. En vaak moet je daar dan ook je SCADA-pakket voor vernieuwen.
Dat is natuurlijk een beetje een zure pil. Want het kost best wel geld en aan het einde van de rit heb je wat je had natuurlijk. Daar verandert niet zoveel. Maar het is natuurlijk ook zo dat die oude systemen stuk kunnen gaan en niet altijd vervangen kunnen worden. Dan moeten ze gerepareerd worden.
Ja, hardware die verouderd is, die niet meer aanwezig is. En als doel wat wij vaak zien, is SAP-systemen koppelen met bovenliggende systemen. Daar zijn verbindingen nodig en als je dat met oude XP-systemen gaat doen, dan loop je wel een risico. En ook de mogelijkheden: toen XP is ontwikkeld en wat je daarin kunt programmeren, die mogelijkheden zijn beperkter dan wat er nu allemaal is mogelijk is.
Hendrik: Ja, ook die systemen gaan natuurlijk met hun tijd mee en krijgen steeds meer nieuwe features. En het koppelen met externe databases of met andere systemen is daar wel een van. Dus je zou daarin, dat is dan een voordeel als je gaat vernieuwen, is dat je gelijk nieuwe mogelijkheden krijgt.
Ja, want dan benoemen we eigenlijk ook direct de nadelen van een upgrade. In de basis heb je wat je had, maar onderliggend ben je een bak geld kwijt.
Hendrik: Maar je kunt natuurlijk aan nog meer voordelen denken. Het is natuurlijk mooi als je dit kunt combineren met bijvoorbeeld een nieuwe look. Ook die ontwikkeling gaat natuurlijk door in de jaren. Tien, twintig jaar geleden zal ik maar zeggen, zagen de plaatjes er simpelweg gewoon anders uit dan nu.
Veel dynamische dingen moesten draaien, veel flitsende kleurtjes. Daar zijn ze toch langzamerhand eigenlijk wel weer op teruggekomen. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen, we gaan meer ergonomische schermen maken, waardoor je een modernere look krijgt maar ook een rustiger beeld voor de operator.
En een rustiger beeld dat is dan dat je tank niet groen is, maar dat je hem vult met het niveau en bij 50% is je tank halfgroen. Dat schiet eruit, maar dat je bijvoorbeeld laat zien met een tekst: hij is zoveel procent gevuld. Het is niet direct een visueel object dat in het oog moet schieten voor de operator.
Hendrik: Nee, het moet de juiste informatie geven. Dat betekent dat het rustig moet zijn voor de ogen, maar dat het wel goed leesbaar moet zijn, ook voor mensen die bijvoorbeeld kleurenblind zijn. Daar wordt ook rekening mee gehouden, wat ook hartstikke goed is. Als het een heel druk plaatje is, dan leidt het ontzettend af. Het moet een rustig plaatje zijn.
Als er dan wat aan de hand is, bijvoorbeeld een belangrijke storing. Daar gaan we straks misschien ook nog op terugkomen. Dan begint het bijvoorbeeld ergens te knipperen, zodat daar de aandacht op gevestigd wordt. En niet omdat er ergens een motortje aan het ronddraaien is of een niveau dat op en neer gaat. Dat hoeft geen belangrijke informatie te zijn. Is het meestal ook niet.
De operator moet echt met de dingen bezig zijn die ertoe doen?
Hendrik: Klopt. Maar volgens mij gaan we over ergonomische schermen nog wel een aparte podcast maken. Dat is best wel een interessant onderwerp.
En de nadelen van het niet upgraden? In ons verhaal komt het enigszins al een beetje naar voren. Ik noemde het net ook al: je hebt geen moderne connecties. Ook kun je geen API’s leggen. En als je niet upgrade en er moet toch een connectie komen, dan lig je gewoon… Daar zijn vast spreekwoorden voor.
Hendrik: Ja, als een schip dood in het water. Hoe moet je dat zeggen?
Ja, iets die richting. Ik had ook integraties met domaincontrollers. En het niet hebben van tien logins, maar dat je binnen het bedrijf één login hebt waar je overal mee naartoe kan. Waar je mee kan inloggen. Welke dingen kunnen we nog meer tegenkomen als we een upgrade… Volgens mij hebben wij laatst een klant, waar jij veel mee bezig bent geweest, die had een groot systeem.
Ja, dat klopt ja. En die hebben ook wel gevraagd of we willen… Ja, helaas zijn ze inmiddels gesloten. Maar die hebben ook wel gevraagd of we een upgrade uit konden voeren op dat systeem. Dat had inderdaad ook de oorzaken die we net noemden. Cyber secure, verouderde systemen, dus vooral dat het niet meer verkrijgbaar was. Je moet op Marktplaats gaan zoeken. Dat heeft natuurlijk ook gevolgen voor ons.
Stel dat je op oud systeem een wijziging zou willen aanbrengen, betekent dat de ontwikkelomgeving bij ons ook een oud systeem zou moeten zijn. Dan moet je met virtuele machines gaan werken en dat soort ongein.
Ja, het is niet alleen het oude systeem in de fabriek daar. Maar wil je er iets mee doen, dan moet je als ontwikkelaar – of wie ook maar met het systeem te maken heeft – ook iets gaan bedenken om een connectie met zo’n oud systeem nog weer te maken.
Hendrik: Dat gaat altijd wel lukken, maar de vraag is of je dat moet willen. Ik denk dat het ook wel een voordeel is dat, zeker als je de plaatjes wat gaat moderniseren, het voor de operator ook wel een beter gevoel geeft dat er aandacht is voor een station waar hij natuurlijk iedere dag mee werkt. En dat dat niet hetzelfde eruit blijft zien voor tien, twintig of plus jaar.
Ik denk dat dat ook een bijkomend voordeel kan zijn en natuurlijk dat de operator inspraak kan hebben in hoe het eruit gaat zien.
Blijven door ontwikkelen. Een conclusie vanuit Progressus.
Hendrik: Altijd vernieuwen natuurlijk en ons bellen (lachend). Er zijn nog meer zaken te noemen voor SCADA-pakketten, waar we misschien ook een andere podcast over kunnen maken. Een is natuurlijk een parade paardje van ons, dat is alarm tuning.
Dat is ook een functie van een SCADA: alarmen tonen. En wat je veel ziet gebeuren, is dat er wel tig alarmen onderin staan. In het kort gaat alarm tuning erover dat je dat eigenlijk gaat beperken. Dat je alleen de alarmen laat zien die echt van belang zijn voor de operator.
En wat altijd een goed discussiepunt is bij SCADA-systemen: hoe ga je de juiste informatie tonen aan de operator? Hoe ga je laten zien waar het systeem op wacht, of waar het systeem naartoe wil? Dat blijft een uitdaging voor ons.
En dat blijft ook in ontwikkeling. Want een operator kan na een aantal weken, maanden ook aangeven dat een bepaalde melding hem niks zegt of dat hij bij een bepaalde visuele vertoning zegt: leuk dat het er is… Dus wij blijven ook dan in gesprek met de operator en de mensen daaromheen om het SCADA-systeem te verbeteren. De ontwikkeling ligt nooit stil.
Nou, dankjewel Hendrik. Ik zie dat wij inmiddels al bijna weer een kwartier hebben vol gepraat. We kunnen met SCADA nog wat de verdiepingen in over bijvoorbeeld de kleuren en alarm tuning. Dus, we hebben nog wel een aantal aspecten waarover we kunnen vertellen.
De volgende keer wordt een verrassing. En daarmee sluit ik de podcast ‘IA in 15 minuten’ voor vandaag af.
Volg ons op jouw favoriete podcast-app. We zijn te vinden op Spotify, Apple Podcasts en YouTube. Vond je het nou interessant? Deel de aflevering of laat een reactie achter op LinkedIn.
Tot volgende keer, dezelfde tijd, dezelfde techniek.
